Varlık Algımız ve İşleyişi
Beyin bir şeylerin var olduğuna nasıl karar verir ?
Cevap için soruyu basitleştirmeyi deneyelim. Herhangi bir bardak herhangi bir masanın üstünde olsun, bardağın orada olduğunu nasıl anladınız ? Eğer görme yoluyla bu işlem gerçekleşiyorsa bardaktan yansıyan fotonlar retinanıza ulaşır ve burada bardağın görüntüsü oluşur. Bu bilgi sinirler aracılığı ile beyine iletilir daha sonrada beyin bu bilgiye dayanarak bir görüntü oluşturur. Bu olayın fiziksel açıklaması evet, ama bu bilgi tek başına bardağın orada olduğuna karar vermeyi sağlayamaz. Neden olduğuna şimdi geleceğiz.
Öncelikle neden sorumuz için teklik kavramını iyi algılamamız gerekiyor. Evrende sadece tek bir şey olsaydı onun var olduğuna karar verebilir miydiniz ? Örneğin tek renkli ve tek tonlu bir top olsun bu. Topun orada olduğunu görebiliyorsunuz, ama bir sorun var, var olan her şey o top. Karanlık yok, uzay yok, boşluk yok, sadece top var. Topun orada olduğuna karar vermenin hiç bir yolu yok. Çünkü toptan başka hiç bir şey yok. Hiç bir şeyin olmaması ile tek bir şeyin var olması aynı şeydir. İşte olay buradan patlak veriyor varlık için karşılaştırma zorunluluğu. Topun orada olduğunu anlamak için başka şeylere ihtiyacınız var.
İlk paragrafa dönelim, şimdi aslında ne sorduğumu anladınız. Bardağın masanın üstünde oluğunu anlamamız için karşılaştırma yapmaya ihtiyacımız var. Neyle mi ? Her şeyle olur, bardağın orada olmadığı durumdan tutun orada bardak değil bir sigara paketi olmasına kadar bir sürü yol kullanılabilir. Tek mecbur olduğumuz şey, bardağın orada olma durumdan farklı bir şey kullanmak zorunda olmamızdır.
Bu konumuzun basit açıklamasıydı, şimdi büyük sonuçlara geçeceğiz. Karşılaştırma mecburiyetimiz, varlık algımızın temeli olduğu için her an her yerde geçerlidir. Örneğin kolunuzda duyduğunuz acı için beyniniz acı duymadığı veya daha az/fazla duyduğu durumları kullanır. Çıkardığınız her mantıklı ses temelde var olan (veya olmasa da varmış gibi hayal edilen) bir şeyin sonucu olduğu için, en kötü ihtimalle o şeyin olmama durumu ile karşılaştırılarak söylenmiştir. Yani gerçek olmayan hayali bir tanrının varlığı düşüncesi o tanrının en azından olmama durumu da düşünülerek kuruluştur. En az 2 karşılaştırılacak durum söz konusudur. Aksi halde o şey algılanamaz ve düşünülemez. (Tek renkli topumuz gibi)
Sonucumuz şudur ki, aklınızdan geçen her türlü düşünce bir karşılaştırmanın sonucudur. Duyduğunuz korku, sevgi gibi kavramlar bile bu yöntemle açıklanabilir. Ancak bu karşılaştırmayı doğduğumuzdan beri sürekli olarak yapıyoruz, o yüzden farkına bile varamıyoruz...
Cevap için soruyu basitleştirmeyi deneyelim. Herhangi bir bardak herhangi bir masanın üstünde olsun, bardağın orada olduğunu nasıl anladınız ? Eğer görme yoluyla bu işlem gerçekleşiyorsa bardaktan yansıyan fotonlar retinanıza ulaşır ve burada bardağın görüntüsü oluşur. Bu bilgi sinirler aracılığı ile beyine iletilir daha sonrada beyin bu bilgiye dayanarak bir görüntü oluşturur. Bu olayın fiziksel açıklaması evet, ama bu bilgi tek başına bardağın orada olduğuna karar vermeyi sağlayamaz. Neden olduğuna şimdi geleceğiz.
Öncelikle neden sorumuz için teklik kavramını iyi algılamamız gerekiyor. Evrende sadece tek bir şey olsaydı onun var olduğuna karar verebilir miydiniz ? Örneğin tek renkli ve tek tonlu bir top olsun bu. Topun orada olduğunu görebiliyorsunuz, ama bir sorun var, var olan her şey o top. Karanlık yok, uzay yok, boşluk yok, sadece top var. Topun orada olduğuna karar vermenin hiç bir yolu yok. Çünkü toptan başka hiç bir şey yok. Hiç bir şeyin olmaması ile tek bir şeyin var olması aynı şeydir. İşte olay buradan patlak veriyor varlık için karşılaştırma zorunluluğu. Topun orada olduğunu anlamak için başka şeylere ihtiyacınız var.
İlk paragrafa dönelim, şimdi aslında ne sorduğumu anladınız. Bardağın masanın üstünde oluğunu anlamamız için karşılaştırma yapmaya ihtiyacımız var. Neyle mi ? Her şeyle olur, bardağın orada olmadığı durumdan tutun orada bardak değil bir sigara paketi olmasına kadar bir sürü yol kullanılabilir. Tek mecbur olduğumuz şey, bardağın orada olma durumdan farklı bir şey kullanmak zorunda olmamızdır.
Bu konumuzun basit açıklamasıydı, şimdi büyük sonuçlara geçeceğiz. Karşılaştırma mecburiyetimiz, varlık algımızın temeli olduğu için her an her yerde geçerlidir. Örneğin kolunuzda duyduğunuz acı için beyniniz acı duymadığı veya daha az/fazla duyduğu durumları kullanır. Çıkardığınız her mantıklı ses temelde var olan (veya olmasa da varmış gibi hayal edilen) bir şeyin sonucu olduğu için, en kötü ihtimalle o şeyin olmama durumu ile karşılaştırılarak söylenmiştir. Yani gerçek olmayan hayali bir tanrının varlığı düşüncesi o tanrının en azından olmama durumu da düşünülerek kuruluştur. En az 2 karşılaştırılacak durum söz konusudur. Aksi halde o şey algılanamaz ve düşünülemez. (Tek renkli topumuz gibi)
Sonucumuz şudur ki, aklınızdan geçen her türlü düşünce bir karşılaştırmanın sonucudur. Duyduğunuz korku, sevgi gibi kavramlar bile bu yöntemle açıklanabilir. Ancak bu karşılaştırmayı doğduğumuzdan beri sürekli olarak yapıyoruz, o yüzden farkına bile varamıyoruz...
Yorumlar
Yorum Gönder